Manganian(VII) potasu wykazuje silnie właściwości utleniające i w wyniku jego reakcji z gliceryną (propan-1,2,3-triolem) następuje egzoenergetyczny proces utleniania alkoholu. Proces ten początkowo zachodzi powoli, przez chwilę nie obserwujemy żadnych efektów. W miarę postępu reakcji, wydziela się coraz większa ilość energii na sposób ciepła w wyniku czego następuje podwyższenie temperatury układu. Po chwili następuje samozapłon, zaczynają pojawiać się iskry i fioletowy płomień. Barwa płomienia wynika z obecności jonów potasu. Gliceryna w obecności silnego utleniacza jakim jest KMnO4 utlenia się do CO2 i wody zgodnie z równaniem:
14KMnO4 + 4C3H5(OH)3 → 7K2CO3 + 7Mn2O3 + 5CO2 + 16H2O
Po zakończeniu reakcji na siatce ceramicznej pojawia się czarny proszek – tlenek manganu(III) oraz ciemnozielony pył. Barwa ta jest charakterystyczna dla związków manganu na VI stopniu utlenienia i wskazuje na obecność K2MnO4 obok powstałego tlenku manganu(III).
W drugim wariancie tego doświadczania użyliśmy mieszaniny manganianu(VII) potasu i wiórek magnezu w stosunku ok. 3:1. Początkowo, podobnie jak w pierwszym doświadczeniu, nie obserwujemy żadnych zmian, a po chwili następuje samozapłon i widzimy oślepiający błysk. Pojawienie się błysku spowodowane jest reakcją spalania magnezu:
2Mg + O2 → 2MgO
Mieszanina KMnO4 z magnezem to przykład mieszaniny fotobłyskowej. Podobne układy stosowane były w XIX wieku w fotografii, zastępowały dzisiejsze lampy błyskowe. Obecnie mieszaniny fotobłyskowe znajdują zastosowanie są w pirotechnice (Conkling i Mocella, 1985).
UWAGA! Substancje niebezpieczne:
- Manganian(VII) potasu
- Magnez
Literatura
Conkling, J. i Mocella, C. (1985). Chemistry of Pyrotechnics: Basic Principles and Theory. New York: Marcel Dekker, INC.
