Doświadczenie przedstawia cynkowanie powierzchni miedzianych. Proces może wydawać się nietypowy, ponieważ szereg napięciowy metali wskazuje, że nie powinien on zachodzić.
Podczas ogrzewania cynku w obecności roztworu NaOH o stężeniu 3 mol/dm3 zachodzi reakcja (Atkins i Jones, 2004):
Zn + 2OH– + 2H2O → [Zn(OH)4]2- + 2H2↑
W momencie kontaktu monety miedzianej z powierzchnią metalicznego cynku, następuje powolne roztwarzanie cynku z jednoczesnym jego wydzieleniem na powierzchni miedzianej. Reakcja ta zachodzi dzięki powstałemu nadnapięciu czyli odchyleniu potencjału elektrody od jego wartości równowagowej (McNaught i Wilkinson, 1997). W roztworze ustala się równowaga:
[Zn(OH)4]2- + 2e– Zn + 4OH–
Cynk tworzy cienką warstewkę na powierzchni miedzi (Sękowski, 1987). Moneta pokryta tą warstwą wyglądem przypomina srebro. Po wprowadzeniu monety do płomienia palnika, w temperaturze 200 oC następuje utworzenie stopu cynku i miedzi czyli mosiądzu (Pluciński, 1997), o charakterystycznej żółtej barwie przypominającej złoto (zobacz doświadczenie #20 – Wytapianie mosiądzu w kuchence mikrofalowej).,
Dziękujemy Pani Natalii Buszcie z Naukowego Koła Chemików UJ za pomoc w przygotowaniu doświadczenia.
UWAGA! Substancje niebezpieczne:
Literatura
Atkins, P. i Jones, L. (2004). Chemia ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
McNaught, A. i Wilkinson, A. (1997). IUPAC Compendium of Chemical Terminology – Gold Book (wyd. 2). Oxford: Blackwell Scientific Publications. doi:doi:10.1351/goldbook.
Pluciński, T. (1997). Doświadczenia chemiczne. Warszawa: Wydawnictwo Adamantan.
Sękowski S. (1987) Galwanotechnika domowa. Warszawa: WNT.